Rik Wouters: “Melden telt!”

Het lag misschien voor de hand dat IT-er Rik Wouters zich in ging zetten voor digitale toegankelijkheid. “Mijn zicht werd slechter, dat was een proces van jaren. Maar ik ben positief ingesteld en wil in staat zijn gewoon te kunnen meedoen aan de maatschappij. Door me in te zetten voor digitale toegankelijkheid lever ik een bijdrage aan verbetering. Mijn IT achtergrond helpt me daarbij: ik weet hoe dingen werken en dat zaken soms eenvoudig op te lossen zijn. Digitale toegankelijkheid is in mijn eigen belang, maar ook in het belang van de bedrijven en instanties waar ik klant ben. Als bedrijven of overheden vinden dat hun klanten bepaalde zaken online zelf moeten melden of opgeven, moeten ze er voor zorgen dat ook blinde en slechtziende klanten dit kunnen doen.”

Rik is actief voor belangenbehartiging van gehandicapten in zijn woonplaats Leiden, hij heeft verschillende bestuursfuncties en zet zich in voor de Oogvereniging. Via de app Ontoegankelijk is hij betrokken bij diverse testen.

Individueel fouten melden

Toen hij gevraagd werd voor het testen via de app Ontoegankelijk, deed hij daar aan mee en sindsdien test hij regelmatig. “Natuurlijk kun je ontoegankelijkheid ook zonder app Ontoegankelijk melden. Als ik merk dat bepaalde schermen van mijn eigen verzekeraar of andere instantie niet optimaal toegankelijk zijn, zal ik dat zeker melden. Ik ga er altijd van uit dat bedrijven zo’n melding oppakken en er iets mee doen: melden telt. Maar na zo’n melding blijft het vaak stil, dingen kosten soms veel tijd, zeker bij grote bedrijven. En je hebt als individu niet altijd de energie en de motivatie om ergens achteraan te gaan, of om te controleren of een bepaald euvel goed is opgelost. Dat kost allemaal veel te veel energie, dus het blijft die ene melding. Wat er daarna mee gebeurt weet je vaak niet. Individuele meldingen helpen wel, maar kosten ook enorm veel energie. Door de app Ontoegankelijk gaat melden veel sneller en opvolging wordt centraal opgepakt. Het is dus veel effectiever.”

Systematische opvolging

“De bugs die ik via de app Ontoegankelijk meld, worden in een centraal systeem opgeslagen. Zo kan er altijd teruggekeken worden welke meldingen er waren. En het overleg met het bedrijf of de instantie in kwestie wordt centraal opgepakt. Na afloop wordt ook gecontroleerd of bepaalde fouten inmiddels zijn opgelost. En zo nodig worden instanties herinnerd aan de verbetering die ze nog moeten aanbrengen in hun app of website. Door het zo systematisch aan te pakken is het veel effectiever. Ik vind het belangrijk dat bedrijven en overheden veel aandacht besteden aan het testen door gebruikers. Het is tegenwoordig een vast onderdeel van het ontwerpproces.”

Specifieke opdracht

“Ik heb me daarnaast ook aangemeld als tester. Dan krijg ik als gebruiker bepaalde specifieke opdrachten. Bij het testen van DigiD bijvoorbeeld, moest ik echt schermen helemaal van a tot z doorlopen en mijn bevindingen melden. Zo word je als tester gedwongen volledig te testen. Anders ben je als blinde gebruiker, zeker met een IT achtergrond, geneigd bepaalde ontoegankelijke knoppen te omzeilen en gebruik te maken van alternatieven. Maar door de test-opdrachten maak je geen gebruik van work-arounds. Heel gedegen! Na het testen zit mijn werk er op en wordt er voor de ontwikkelaar van de app een rapport opgesteld.”

Toegankelijkheid is geen hogere wiskunde

Door zijn eigen IT achtergrond is Rik een gewaardeerd sparring partner. Hij vindt dat de meeste ingrepen om apps en websites toegankelijk te maken snel en simpel uit te voeren zijn. “Apps toegankelijk ontwerpen is echt geen hogere wiskunde, de meeste oplossingen zijn vrij makkelijk door te voeren. Maar het vergt wel constante aandacht van de makers. Het moet echt in de genen van de ontwikkelaar zitten. Digitaal kun je als gebruiker met een beperking tegenwoordig volledig meedoen: alle technologie is beschikbaar. Maar de ontwikkelaar moet zich continu bewust zijn van toegankelijkheid. Releases volgen elkaar tegenwoordig razendsnel op en bij elke nieuwe sprint moet de toegankelijkheid weer optimaal zijn. Het vergt voortdurend aandacht.”

Nog een laatste tip van deze ervaringsdeskundige? “Toegankelijkheid is niet zo ingewikkeld, de meeste fouten zijn echt makkelijk op te lossen. Maar ontwikkelaars maken soms apps en websites te mooi en onnodig gecompliceerd. Dan ziet het er misschien gelikt uit voor ziende gebruikers en voor vakgenoten, met schuivende balken en verspringende kleuren en allemaal toeters en bellen. Maar als blinde gebruiker raak je zo de draad snel kwijt. Laten we proberen soms voor wat simpeler oplossingen te kiezen die voor iedereen toegankelijk zijn. Want dat is toch wat de gebruiker en de ontwikkelaar allebei willen: dat iedereen er gewoon gebruik van kan maken en er mee aan de slag kan!“